Goede avond

Het is mij een grote eer u hier vanavond te mogen toespreken om u te verwelkomen op de vernissage van de tentoonstelling van Els Vanassche, Brederode 57

Een eer waarvan ik niet goed begrijp waarom die mij ten beurt valt, nu ik in de wandelgangen niet bepaald bekend sta om mijn diepgaande kunstkennis, noch om mijn artistieke bevlogenheid.

Er moet dus een andere reden zijn waarom Els mij dit gevraagd heeft en ik meen dat ik weet waarom: ik ben dan misschien geen echte kunstkenner, maar misschien wel een beetje een mensenkenner en meer specifiek ook een Elskenner en precies daarin volgens mij zit de link: als je Els begrijpt, begrijp je haar kunst en omgekeerd. Els laat zich in het dagelijks leven misschien niet gemakkelijk kennen, … in haar kunst des te meer.

De meesten onder ons associëren Els met Expo 17A. De prachtige multifunctionele schuur/kantoor/exporuimte aan hun woning te Schoten waar we al meermaals haar creaties  hebben mogen bewonderen. Maar vandaag komt Els vanonder haar kerktoren en stelt zij tentoon hier op ’t Zuid in ’t Stad. Het is niet toevallig dat ze juist hier haar kunst en nog een ander kind loslaat.

De link met onze havenstad is verder ook terug te vinden in een deel van haar nieuw werk waarbij ze sterk geïnspireerd is geweest door de sprekende havenfoto’s van Roel. Een prachtige interactie tussen man en vrouw, met een prachtig resultaat. Ze zal het misschien niet graag horen, maar ze heeft zich weer laten verleiden door de man van haar leven.

De eerste indruk die daarbij gewekt wordt is dat veel van haar huidige werken blauw zijn, maar dit ontkent Els ten stelligste. Er is blauw bij maar zeker zoveel andere zachte kleuren als okers en warme grijstinten die elk dan nog bijkomend gevoed worden door hun onderlagen. Dit brengt ons bij één van de essentiële kenmerken van Els haar schilderwerk: de meerlagigheid. Bijna geen enkele bovenlaag is de enige, er zitten steeds meerdere lagen onder waardoor de eindlaag een extra diepte, een extra timbre, een extra volume krijgt dat je met één dekkende laag nooit zou bereiken. Ook inhoudelijk zitten er meer lagen in het werk dan wat je op het eerste gezicht denkt te zien.

En zo zit Els zelf ook in elkaar: meerlagig :levensgenieter, uitbundig, leergierig, rechtuit … en verlegen. Dit laatste gelooft niemand maar dat zegt ze van zichzelf. Soms zie je haar ene laag wat meer dan de andere, al naargelang haar goesting van het moment, maar haar werkelijke diepte en timbre krijg je te zien doorheen al haar lagen op mekaar.

Het is met een zelfde transparantie in haar verf dat Els pas écht op avontuur gaat.

Als de flow goed zit vergeet ze tijd, plaats, ruimte, honger en ja, zelfs dorst en gaat ze experimenteren met wat ze noemt de gecontroleerde toevalligheden. Met veel water laat ze de verf naar beneden druipend zijn gang gaan, dan weer spat ze wat water op het doek, dan draaien we het doek nog eens een kwartdraai en doen verder. Aflijnen of accentueren doet ze graag krassend met de achterkant van haar penseel, is de verf al droog? Geen probleem dan gebruikt ze de voorkant van het penseel.

Dit frivool spel, dit dynamisch proces  is voor Els de essentie, een waar genot waar ze zich volledig in geeft en verliest. Dit is een roes waarin ze intuïtief en zonder vooraf te schetsen voluit kan gaan.

Dat dit niet uit de hand loopt en toch steeds weer resulteert in een evenwichtig werk dat klopt is het loutere gevolg van de vele jaren ervaring en opleiding. Die hebben haar op technisch en artistiek vlak zodanig matuur hebben gemaakt dat ze de door haarzelf gecreëerde verrassingen ongemerkt onder controle houdt. Zij kan zich meer en meer laten leiden door een intuïtie, die stoelt op ervaring en groei en die haar hierdoor nog meer artistieke vrijheid biedt.

Wat Els ook typeert is haar ruimdenkendheid die zich vertaalt in de universaliteit in haar werken, zoveel mogelijk losgekoppeld van tijd en ruimte, die té beperkend zouden werken. Geen uurwerken aan de pols, geen auto’s op de containers, geen details die het brede onderwerp te zeer zouden verengen.

Ook in haar reeksen Peer pressure zien we mensen zonder onderscheid, mensen van alle tijden, maar  waarvan de som, een groep, meer imponeert dan een individu, het spanningsveld tussen groep en individu: een gegeven van alle tijden.

In dezelfde lijn  benadrukt Els vandaag ook de tijdloze universaliteit van de vrouw, in haar werken ‘Boudoir’ waar ze de vrouw benadert in haar intimiteit en wil bevrijden van de nieuwe preutsheid van de dag van vandaag. Waar ze de vrouw gewoon vrouw laat zijn, niets meer, niets minder.

Dezelfde kenmerken vinden we op een andere manier ook terug in haar keramiekwerk.

Haar borden zijn elk uniek en afgewerkt met twee glazuren die ze door elkaar laat gaan om een zeker spontaneïteit en verrassing op te roepen. Ook hier weer de meerlagigheid. Gewoon doen en zien wat het geeft. Gecontroleerde toevalligheden.

Haar potten in raku zijn allemaal met de draaischijf gemaakt hetgeen niet evident is, temeer omdat ze hierbij een zodanige concentratie aan de dag moet leggen dat er geen wijn aan te pas mag komen.

Laat dit laatste u zeker niet overkomen. Neem een glas en geniet van de avond.

Tijd voor schoonheid, tijd voor something Els.

Tom De Keersmaecker